Research No: 23

Covid-19 Hastalığı Kaygısı ile İnovatif Davranış İlişkisi: Psikolojik İyi Oluşun Aracılık Etkisi

Copy APA Citation
Copy Bibtex

Abstract

Bu araştırma, Türkiye’deki üniversite öğrencilerinin Covid-19 hastalığına yönelik kaygıları, inovatif davranış düzeyleri ve psikolojik iyi oluş derecelerini belirlemek, ilgili olguların arasındaki ilişkileri araştırmak amacıyla yapılmıştır. Bu bağlamda öncelikle kuramsal bilgilerin doğrultusunda bir anket formu oluşturulmuştur. Gerçekleştirilen bir alan araştırmasıyla Türkiye’de ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde eğitim gören toplam 620 adet öğrenciden çevrimiçi anket aracılığıyla veriler toplanmıştır. Elde edilen verilerin analiz sonuçlarına göre 33 yaş ve üzerindeki yanıtlayıcıların inovatif davranış düzeylerinin ve Covid-19 hastalığı kaygılarının daha fazla olduğu tespit edilmiştir. 28 ile 32 yaş aralığındaki kişilerin Covid-19 hastalığı kaygılarının, 22 yaşının altındaki kişilere göre daha yüksek olduğu, 23 ile 27 yaş aralığındaki kişilerin psikolojik iyi oluş düzeylerinin ise 28 ile 32 yaş arasındakilere ve 22 yaşın altındakilere göre daha yüksek olduğu keşfedilmiştir.
Öte yandan, doktora eğitimi alan katılımcıların, lisans ve yüksek lisans düzeyinde öğrenim gören yanıtlayıcılara göre Covid-19 hastalığı kaygılarının daha yüksek olduğu bulunmuştur. Ön lisans düzeyinde öğrenim gören katılımcıların, diğer tüm katılımcılara göre daha yüksek psikolojik iyi oluş algılarının olduğu gözlemlenmiştir. İlişkisel analizlere bakıldığında, psikolojik iyi oluş düzeyinin, inovatif davranış derecesini olumlu yönde etkilediği bulgusu öne çıkmıştır. Covid-19 hastalığı kaygısı alt boyutlarından nesnel ve nörotik kaygıların, inovatif davranış ve psikolojik iyi oluş değişkenleri üzerinde anlamlı ve olumsuz yönde etkilerinin olduğu anlaşılmıştır. Benzer şekilde kompulsif davranış düzeyinin, psikolojik iyi oluş derecesi üzerinde anlamlı ve negatif yönde etkisinin olduğu keşfedilmiştir. Ayrıca Covid-19 hastalığı kaygısı ile inovatif davranış arasında psikolojik iyi oluşun aracılık rolü tespit edilmiştir.

Keywords: Covid-19 Hastalığı Kaygısı, İnovatif Davranış, Psikolojik İyi Oluş.

References

  1. Aydemir Çildir, D. ve Çildir, Ç. (2021). Covid-19 Pandemisinde Gelişen Anksiyeteye Yönelik Kavramsal Bir Bakış. International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 7(46), 1301–1307.
  2. Balkar, O. E. ve Pınar, A. H. (2022). Lojistik İnovasyon, Rekabet Gücü ve İhracat Performansı İlişkisi. Suparyanto dan Rosad (2015 (C. 5). Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
  3. Baştürk, S. ve Taştepe, M. (2013). Evren ve Örneklem. S. Baştürk (Ed.), Bilimsel Araştırma Yöntemleri içinde (ss. 129–159). Ankara: Vize Yayıncılık.
  4. Blanchflower, D., Oswald, A. ve Stewart-Brown, S. (2012). Is Psychological Well-being Linked to the Consumption of Fruit and Vegetables? Cambridge, MA. doi: 10.3386/w18469
  5. Boehm, J. K. ve Lyubomirsky, S. (2008). Does Happiness Promote Career Success? Journal of Career Assessment, 16(1), 101–116. doi: 10.1177/1069072707308140
  6. Çalışkan, A., Akkoç, İ. ve Turunç, Ö. (2019). Yenilikçi Davranış: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 5(1), 94–111. doi: 10.29131/uiibd.562196
  7. Carnevale, P. J. (2008). Positive affect and decision frame in negotiation. Group Decision and Negotiation, 17(1), 51–63. doi: 10.1007/s10726-007-9090-x
  8. Cascella, M., Rajnik, M., Aleem, A., Dulebohn, S. C. ve Napoli, R. Di. (2022). Features, Evaluation, and Treatment of Coronavirus (COVID-19). Florida: StatPearls Publishing.
  9. Chan, L. L. ve Idris, N. (2017). Validity and Reliability of The Instrument Using Exploratory Factor Analysis and Cronbach’s alpha. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 7(10), 400–410.
  10. Cohen, A. ve Erlich, S. (2015). Individual Values, Psychological Contracts, and Innovative Work Behavior: A Comparison Between Employees from Israel and India. Business Creativity and the Creative Economy, 1(1), 61–80. doi: 10.18536/bcce.2015.07.1.1.08
  11. Cohen, S. ve Rodriguez, M. S. (1995). Pathways linking affective disturbances and physical disorders. Health Psychology, 14(5), 374–380. doi: 10.1037/0278-6133.14.5.374
  12. Cunningham, M. R. (1988). What do you do when you’re happy or blue? Mood, expectancies, and behavioral interest. Motivation and Emotion, 12(4), 309–331. doi: 10.1007/BF00992357
  13. de Jong, J. P. J. ve Den Hartog, D. N. (2007). How leaders influence employees’ innovative behaviour. European Journal of Innovation Management, 10(1), 41–64. doi: 10.1108/14601060710720546
  14. De Neve, J.-E. ve Oswald, A. J. (2012). Estimating the influence of life satisfaction and positive affect on later income using sibling fixed effects. Proceedings of the National Academy of Sciences, 109(49), 19953–19958. doi: 10.1073/pnas.1211437109
  15. De Spiegelaere, S., Van Gyes, G., De Witte, H., Niesen, W. ve Van Hootegem, G. (2014). On the Relation of Job Insecurity, Job Autonomy, Innovative Work Behaviour and the Mediating Effect of Work Engagement. Creativity and Innovation Management, 23(3), 318–330. doi: 10.1111/caim.12079
  16. Detert, J. R. ve Burris, E. R. (2007). Leadership Behavior and Employee Voice: Is the Door Really Open? Academy of Management Journal, 50(4), 869–884. doi: 10.5465/amj.2007.26279183
  17. Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletin, 95(3), 542–575. doi: 10.1037/0033-2909.95.3.542
  18. Diener, E., Nickerson, C., Lucas, R. E. ve Sandvik, E. (2002). Dispositional Affect and Job Outcomes. Social Indicators Research, 59(2002), 229–259.
  19. Diener, E. ve Seligman, M. E. P. (2002). Very Happy People. Psychological Science, 13(1), 81–84. doi: 10.1111/1467-9280.00415
  20. Diener, E., Suh, E. M., Lucas, R. E. ve Smith, H. L. (1999). Subjective well-being: Three decades of progress. Psychological Bulletin, 125(2), 276–302. doi: 10.1037/0033-2909.125.2.276
  21. Diener, E., Wirtz, D., Biswas-Diener, R., Tov, W., Kim-Prieto, C., Choi, D. ve Oishi, S. (2009). New Measures of Well-Being. E. Diener (Ed.), Assessing Well-Being içinde (Social Ind., ss. 247–266). Dordrecht: Springer International Publishing. doi: 10.1007/978-90-481-2354-4_12
  22. Eren, A. S. (2016). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Öğrencilerinin Girişimcilik Özelliklerinin Belirlenmesine Yönelik Nicel Bir Araştırma. Girişimcilik ve İnovasyon Yönetimi Dergisi, 5(1), 97–128.
  23. Esen, M. F. ve Timor, M. (2019). Çok Değişkenli Aykırı Değer Tespiti için Klasik ve Dayanıklı Uzaklık Ölçütleri: Finansal Veri ile Bir Uygulama. International Journal of Economic and Administrative Studies, 2019(25), 267–282.
  24. Frisch, M. B. (2005). Quality of Life Therapy: Applying a Life Satisfaction Approach to Positive Psychology and Cognitive Therapy. New Jersey: John Wiley & Sons.
  25. George, D. ve Mallery, P. (2003). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 11.0 Update (4. bs.). Boston: Allyn & Baco.
  26. Gorbalenya, A. E., Baker, S. C., Baric, R. S., de Groot, R. J., Drosten, C., Gulyaeva, A. A., … Ziebuhr, J. (2020). The species Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus: classifying 2019-nCoV and naming it SARS-CoV-2. Nature Microbiology, 5(4), 536–544. doi: 10.1038/s41564-020-0695-z
  27. Hayes, A. F. (2018). Introduction to Mediation, Moderation, and Conditional Process Analysis, Second Edition : A Regression-Based Approach (2. Baskı.). New York: Guilford Publications.
  28. Hills, P. ve Argyle, M. (2002). The Oxford Happiness Questionnaire: a compact scale for the measurement of psychological well-being. Personality and Individual Differences, 33(7), 1073–1082. doi: 10.1016/S0191-8869(01)00213-6
  29. İnce, M., Bozyiğit, S. ve Tor kadıoğlu, C. (2019). Reklamlarda Ünlü Kullanımının Y Kuşağı Tüketicilerinin Materyalist Eğilimleri Üzerindeki Etkisi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(4), 496–513.
  30. Ismail, A. ve Mydin, A. A. (2019). The Impact of Transformational Leadership and Commitment on Teachers’ Innovative Behaviour. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 304(2019), 426–430. doi: 10.2991/acpch-18.2019.100
  31. Janssen, O. (2000). Job demands, perceptions of effort-reward fairness and innovative work behaviour. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 73(3), 287–302. doi: 10.1348/096317900167038
  32. Kansky, J., Allen, J. P. ve Diener, E. (2016). Early Adolescent Affect Predicts Later Life Outcomes. Applied Psychology: Health and Well-Being, 8(2), 192–212. doi: 10.1111/aphw.12068
  33. Kansky, J. ve Diener, E. (2020). National Accounts of Well-Being for Public Policy. S. I. Donaldson, M. Csikszentmihalyi ve J. Nakamura (Ed.), Positive Psychological Science içinde . Routledge. https://www.taylorfrancis.com/books/9781351400442 adresinden erişildi.
  34. Karani, A., Deshpande, R., Mall, S. ve Jayswal, M. (2022). Testing the link between psychological contract, innovative behavior and multidimensional well-being during the COVID-19 pandemic. International Journal of Sociology and Social Policy, 42(5/6), 509–525. doi: 10.1108/IJSSP-02-2021-0032
  35. Karani, A., Mall, S., Deshpande, R. ve Jayswal, M. (2022). Impact of psychological contract breach on innovative behaviour and well-being amongst academicians during COVID-19. International Journal of Sociology and Social Policy. doi: 10.1108/IJSSP-01-2022-0023
  36. Layard, R. (2011). Happiness: Lessons from a New Science. Londra: Penguin Books.
  37. Linton, M.-J., Dieppe, P. ve Medina-Lara, A. (2016). Review of 99 self-report measures for assessing well-being in adults: exploring dimensions of well-being and developments over time. BMJ Open, 6(7), e010641. doi: 10.1136/bmjopen-2015-010641
  38. Mamani-Benito, O., Carranza Esteban, R. F., Castillo-Blanco, R., Caycho-Rodriguez, T., Tito-Betancur, M. ve Farfán-Solís, R. (2022). Anxiety and depression as predictors of life satisfaction during pre-professional health internships in COVID-19 times: the mediating role of psychological well-being. Heliyon, 8(10), e11025. doi: 10.1016/j.heliyon.2022.e11025
  39. Miron-spektor, E., Erez, M. ve Naveh, E. (2011). The Effect of Conformist and Attentive-To-Detail Members on Team Innovation: Reconciling the Innovation Paradox. Academy of Management Journal, 54(4), 740–760. doi: 10.5465/amj.2011.64870100
  40. Oishi, S., Diener, E. ve Lucas, R. E. (2007). The Optimum Level of Well-Being: Can People Be Too Happy? Perspectives on Psychological Science, 2(4), 346–360. doi: 10.1111/j.1745-6916.2007.00048.x
  41. Otálora, A. R. ve Barros, A. S. S. (2014). Psychological Well-being (PWB) and Personal Problems (PP) in University Students: A Descriptive Study in Distance Learning Context, Preliminary Results. Procedia – Social and Behavioral Sciences, 132, 427–433. doi: 10.1016/j.sbspro.2014.04.332
  42. Peterson, S. J., Luthans, F., Avolio, B. J., Walumbwa, F. ve Zhang, Z. (2011). Psychological Capital and Employee Performance: A Latent Growth Modeling Approach. Personnel Psychology, 64(2), 427–450. doi: 10.1111/j.1744-6570.2011.01215.x
  43. Pietrabissa, G. ve Simpson, S. G. (2020). Psychological Consequences of Social Isolation During COVID-19 Outbreak. Frontiers in Psychology, 11. doi: 10.3389/fpsyg.2020.02201
  44. Pressman, S. D., Gallagher, M. W. ve Lopez, S. J. (2013). Is the Emotion-Health Connection a “First-World Problem”? Psychological Science, 24(4), 544–549. doi: 10.1177/0956797612457382
  45. Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57(6), 1069–1081. doi: 10.1037/0022-3514.57.6.1069
  46. Ryff, C. D. (2017). Eudaimonic well-being, inequality, and health: Recent findings and future directions. International Review of Economics, 64(2), 159–178. doi: 10.1007/s12232-017-0277-4
  47. Saari, L. M. ve Judge, T. A. (2004). Employee attitudes and job satisfaction. Human Resource Management, 43(4), 395–407. doi: 10.1002/hrm.20032
  48. Şahin, M. ve Tetik Küçükelci, D. (2021). Development of a Covid-19 Anxiety Scale “Investigation of Validity and Reliability”. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 18, 3989–4012. doi: 10.26466/opus.912366
  49. Scott, S. G. ve Bruce, R. A. (1994). Determinants of Innovative Behavior: A Path Model of Individual Innovation in the Workplace. The Academy of Management Journal, 37(3), 580–607.
  50. Silva, W. A. D., Brito, T. R. de S. ve Pereira, C. R. (2021). Anxiety associated with COVID-19 and concerns about death: Impacts on psychological well-being. Personality and Individual Differences, 176, 110772. doi: 10.1016/j.paid.2021.110772
  51. Şimşek, A. (2018). Evren ve Örneklem. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri içinde (ss. 108–133). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  52. Soete, L., Verspagen, B. ve ter Weel, B. (2009). Systems of Innovation ( No: 2009–062). Working Paper Series.
  53. Sonnentag, S. (2015). Dynamics of Well-Being. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 2(1), 261–293. doi: 10.1146/annurev-orgpsych-032414-111347
  54. Steptoe, A., Wardle, J. ve Marmot, M. (2005). Positive affect and health-related neuroendocrine, cardiovascular, and inflammatory processes. Proceedings of the National Academy of Sciences, 102(18), 6508–6512. doi: 10.1073/pnas.0409174102
  55. Sun, Y., Lin, S.-Y. ve Chung, K. K. H. (2020). University Students’ Perceived Peer Support and Experienced Depressive Symptoms during the COVID-19 Pandemic: The Mediating Role of Emotional Well-Being. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(24), 9308. doi: 10.3390/ijerph17249308
  56. Telef, B. B. (2013). Psikolojik İyi Oluş Ölçeği: Türkçeye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 374–384.
  57. Thurlings, M., Evers, A. T. ve Vermeulen, M. (2015). Toward a Model of Explaining Teachers’ Innovative Behavior. Review of Educational Research, 85(3), 430–471. doi: 10.3102/0034654314557949
  58. Trott, P. (2005). Innovation Management and New Product Development (3. Baskı.). Essex: Pearson Education.
  59. Weiser, E. B. (2012). Associations Between Positive and Negative Affect and 12-Month Physical Disorders in a National Sample. Journal of Clinical Psychology in Medical Settings, 19(2), 197–210. doi: 10.1007/s10880-011-9277-9
  60. West, M. A. ve Farr, J. L. (1990). Innovation and Creativity at Work: Psychological and Organizational Strategies. Londra: John Wiley & Sons.
  61. WHO. (2020). WHO Director-General’s opening remarks at the media briefing on COVID-19 – 11 March 2020. WHO Director-General: Speeches. https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19—11-march-2020 adresinden erişildi.
  62. Williamson, T. (2011). Grouchy Old Men? Promoting older men’s mental health and emotional well being. Working with Older People, 15(4), 164–176. doi: 10.1108/13663661111191284
  63. YÖK. (2022). Öğrenci İstatistikleri. Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi. https://istatistik.yok.gov.tr/ adresinden erişildi.
  64. Zhu, Y., Zhang, L., Zhou, X., Li, C. ve Yang, D. (2021). The impact of social distancing during COVID-19: A conditional process model of negative emotions, alienation, affective disorders, and post-traumatic stress disorder. Journal of Affective Disorders, 281, 131–137. doi: 10.1016/j.jad.2020.12.004

Meta tags

Oğuz Emre BALKAR
🧑🏽‍🔬 Scientist 🎓 PhD in Logistics
Kasım 2025
P S Ç P C C P
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930